Dona dayanıklı Capsicum hayatta ve filizlendi!

Günlerce kar altında kalan C. annuum 'Royal Black' bu sürede ciddi bir yaprak kaybı göstermemişti.Ancak karlar eridiğinde bitki hızla yapraklarının çoğunu kaybetti.Geçen hafta içinde sıcaklıklar mevsim normallerinin üzerinde 15 C'ye kadar yükseldi ve güneş açtı.Royal Black bu olumlu hava koşullarına hızla cevap verdi ve yeni yapraklar çıkardı hatta tomurcuk büyütmeye başladı!Eğer hava müsaade ederse yeni yılla birlikte bahçede ilk Capsicum çiçeklerini görmek hayal olmayacak!Bu bitki veya kültivarın Capsicum dünyasında mucizevi bir yeri olacağına inanıyorum.Dona dayanıklı bir Capsicum annuum! Evet bir gerçek...

Soğuğa dayanıklı Capsicum! Bir hayal mi?

Capsicum türleri içinde 0C'nin altında hayatiyetini sürdürebilenler çok fazla değil.Bu konuda rekor -15 C'ye kadar yani Iskandinav kışlarına dayanabilen C. flexuosum'da.Milimetrik boyutta kapsülleri ile bu tür pek de ilgi çekici bir Capsicum sayılamaz.Bitki tüm yapraklarını kaybetmesine rağmen soğukları atlatıyor ve baharda yeniden filizlenip gelişiyor.Capsicum pubescens varyeteleri de kısa süreli olarak 0C'nin altındaki sıcaklıklara dayanabiliyorlar.Diğer türlerin soğuğa dayanıklı olmadığı  belirtiliyor.Ancak kişisel gözlemim bunun yanlış olduğu yönünde!Son 2 haftada geceleri -2C'ye düşen kuru soğuklar, kuzey rüzgarları ve son 3 günde yerde kalan kar yağışı ile bahçede toprağa dikili Capsicumların tüm yaprakları ve gövdelerinin önemli bölümü donarak tahrip oldu, muhtemelen kökler de hasarlandı.Yani bitkiler hayatiyetini kaybetti.Bir Capsicum hariç...C. annuum 'Royal Black'  bu siyah yapraklı ornamental Capsicum çeşidi tüm bu öldürücü koşulları atlatıp hayatta kalmayı başarabildi!Bitkinin çok az sayıda yaşlı yaprağı soğuğa bağlı donarak buruştu ancak özellikle genç yapraklar kar içinde kalan bölümleri de dahil diriliklerini koruyorlar.Bu durum bitkinin köklerinin de hala görev yaptığını yani donmadığını gösteriyor. Capsicum annuum çeşitleri soğuğa en az dayanıklıCapsicum'lar ve kış aylarında iç mekanda korunmazlarsa mutlaka ölüyorlar.Bu çeşit için yaptığım internet araştırması da aynı yönde bilgileri vurguluyor.Royal Black soğukta donmalı!Bu şaşkınlık yaratan durum ancak bu kültivarın soğuk dayanımı yönünden yetersiz incelenmiş olması ya da elimdeki bitkide mutasyon olasılığı ile açıklanabilir.Garaj ve cour anglais'de duran diğer iki bitkiyi de kademeli olarak dış mekana çıkarıp kontrollü olarak soğuk duyarlılıklarını değerlendirmeyi planlıyorum.Topraktaki bitki kışı atlatabilirse ki bu Capsicum dünyasında bir ilk olur izole çiçeklerinden elde edilen tohumlarla üretip çoğaltmayı ve bir sonraki kış denemelere devam etmeyi planlıyorum.Bu bitki ile diğer annuum, frutescens ve chinense'lerle yapılacak hibridlemeler çok değerli ve  dona dayanıklı yeni kültivarların yolunu açabilir.Heyecan verici...

Yeni hasat Ulupica ve Manzano

Gece sıcaklıklarının 0C'nin altına düşmesi ile bahçedeki Capsicumlar'ın yaprakları dondu ve bitkilerin yeni kapsül geliştirme şansı kalmadı.Garaj ve Cour anglaise'deki bitkiler ise hala 10C'nin üzerindeki sıcaklık sayesinde yapraklarını koruyor, düşük hızla da olsa yaprak çıkarıyor hatta Pimenta da Neyde'de olduğu gibi çiçek açıyor.Mevsim sonunda bitkilerin üzerindeki olgun kapsülleri bozulmadan önce toplayıp değerlendirmek gerekiyor.Olgun kapsüllerin bitki üzerinde kalma süresi tür ve çeşitlere göre büyük farklılıklar gösteriyor. Capsicum pubescens ve Cumari do Para' da bu süre ayları bulurken Hot Lemon ve Ulupica Large'de 1-2 hafta ile sınırlı.Olgunlaşan Ulupica Large kapsüllerini gecikmeden hasat edip akrabaları olan Manzano Yellow ile birlikte görüntüledim.

Ulupica ve Habanero Black tadım notu

Olgunlaşan 2 Habanero Black kapsülünden birisini ikiye bölüp tohumlarını çıkardım.Tohumları yurtiçinde bu konuya pek ilgi olmadığı için Capsicum galapagoense tohumları ile takas yapacağım Belçikalı bir dosta gönderdim.Kapsül kesildiğinde tipik ve genellikle ağır kabul edilen chinense yerine taze yeşil biber kokusu hissedildi!İnce duvarlı ve ne sulu ne de gevrek olan kapsülün içi de hoş bir koyu kahve rengine sahipti. Habanero Black her ne kadar bir chinense gibi kokmasa bile nerdeyse Fatalii Yelow'a yakın bir acılıktaydı.Bu acılık yine türe özgü şekilde ağızda uzun süre kalıyordu.Bir yemekte plasentası çıkarılmış kapsülün ancak 1/4'ünü yiyebildiğimi itiraf ediyorum.Kapsül taze biberi anımsatan hoş bir lezzete sahipti.Sonuçta Habanero Black'i acılık değeri açısından kişisel limitlerimin üst sınırında, lezzet açısından beğenimi kazanan bir çeşit olarak değerlendirdim.Bahçedeki tek bitkiyi donlardan önce topraktan çıkarıp kışlamayı planlıyorum.
Olgunlaşan Ulupica Large kapsüllerinin tadımı ise çok farklı sonuçlar doğurdu.Öncelikle oldukça küçük tohum kapsülü içindeki yenilemeyecek kadar sert çekirdekler ile nasıl başedileceği sorun yarattı.Kapsülü kesip tohumları çıkarmak kapsülü tahrip edeceği için yerken ağızdan çıkarmayı tercih ettim.Bu durumun pek konforlu olmadığını söylemeliyim.Kapsül kesildiğinde hoş bir taze biber,Manzano kokusu hissedildi.Oldukça yumuşak ve jöle kıvamındaki içerik bir seferde yenildiğinde dayanılabilir ancak oldukça acı olduğu ortaya çıktı.50-100 000 SHU değerleri gerçekçi olur diye düşünüyorum.Kalıcı olmayan acılık manzanoyu hatırlatıyordu.Ancak en önemli farklılık lezzette hissedildi.Rahatsız edici bir acılık!Bu durum kış mevsiminin bir sonucu olabileceği gibi kapsülün doğal özelliği de olabilir.Kışlayacağım bitki erkenden çiçek açar ve yaz aylarında kapsül oluşturursa bu konuyu netleştirmek mümkün olabilir.Her ne olursa olsun benim için bir hayal kırıklığı olan Ulupica Large bir kolleksiyon bitkisi olarak yetiştirilmeye devam edecek ve mutfakta pek yer bulamayacak!

Capsicumların genel görünümlerindeki farklılıklar

30 kadar tür ve binlerce çeşitlerden oluşan Capsicum genusundaki bitkiler sadece kapsüllerin büyüklük,şekil,renk,acılık ve lezzetleri veya yaprakların formu ile farklılık göstermiyor.Bitkilerin genel görünümü ve büyüklüğü, gelişim formu da büyük çeşitlilik gösteriyor.Birer Capsicum chinense çeşidi veya hibridi olan Datil ve Pimenta da Neyde bu farklılanmanın çarpıcı örnekleri.Datil bodur, yoğun yapraklanma gösteren ve sarkıcı tarzda gelişen bir Capsicum.Pimenta da Neyde ise uzun boylu,pek yan dallanma göstermeyen, seyrek yapraklı,sert gövdesi ile desteksiz dik olarak durabilen bir diğer Capsicum.Bu iki Capsicum tanımladığım temel iki büyüme paterninin en uç örneklerini oluşturuyor ve bence konuyu en iyi şekilde örnekliyor.

Ulupica ve tohum kapsülleri

Soğuğa dayanıklı bir bitki olmasına rağmen olgunlaşmayı hızlandırmak amacıyla Ulupica'yı seraya aktarmıştım.Gerçekten kapsüllerin çoğu renklendi.Bitkinin genel görünümü gerçekten çok hoş!Yakında tohum kapsüllerini hasat edip tadını deneyimlemeyi planlıyorum.

Habanero Black

2012 sezonunda kapsülleri en geç olgunlaşan Capsicum Habanero Black oldu.Subirigasyon kabındaki bitkiyi erken dönemde kaybetmiştim bahçedeki bitki ise yavaş ancak istikrarlı gelişim gösterdi.Diğer Capsicum chinense'lere göre daha koyu renkli yaprakları olan bitki çok geç ve az sayıda çiçek açtı.Yavaş büyüyen kapsüllerden sadece iki tanesi olgunlaşmayı başardı!Kapsüllerin rengi tam olarak siyah olmamakla birlikte oldukça koyu kahverengi, petrol rengi olarak tanımlanabilir.Fatalii Brown ile karşılaştırmalı fotoğraf kapsülün rengini daha iyi algılamayı sağlayabilir.Tohumlarını çıkarıp kuruttuğum kapsülü en kısa sürede tadıp değerlendirmeyi planlıyorum.Tohumların bir kısmını ileride kullanmak için saklayacağım 5-10 tanesini de Capsicum galapagoense tohumları ile takas yapacağım Belçikalı bir dosta göndereceğim.

Renkler

Bahçede yetiştirdiğim Capsicum'lar yaprak kayıplarına rağmen hala kapsülleri büyütüp olgunlaştırmaya çalışıyorlar.Ancak Aralık ayı ile birlikte Capsicumların dış mekandaki hayatiyeti uzun sürmeyecek! Bitkilerin üzerindeki ürünleri toplayarak yılın son hasadını da gerçekleştirdim. Capsicum yetiştirme hobisi sadece kapsüllerin lezzet ve acılığını deneyimlemeyi amaçlamıyor renk ve form çeşitliliği de en az tadım kadar önemli.Değişik tür ve çeşitlerin birarada oluşturduğu kompozisyon empresyonist bir tablodan pek farklı değil bence!